Zwyrodnienie barku to choroba, która może być nie tylko efektem naturalnego zużywania się poszczególnych elementów stawu, ale również uprawiania określonych dyscyplin sportu lub wykonywania pracy zawodowej eksploatującej stawy. To schorzenie wymaga odpowiedniej diagnostyki i specjalistycznego leczenia.

Z tekstu dowiesz się:

• co może wywoływać zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowego,
• jak objawiają się zmiany zwyrodnieniowe barku,
• jak przebiega leczenie zwyrodnienia stawu barkowego,
• jak powinna wyglądać rehabilitacja przy tym schorzeniu,
• czy są jakieś ćwiczenia, które warto stosować w przypadku zwyrodnienia barku.

Bolący bark to problem, który może bardzo utrudniać wykonywanie codziennych czynności: mycia się, szczotkowania włosów, ubierania się czy sprzątania. Według niektórych statystyk około 10% wszystkich skierowań do fizjoterapeutów dotyczy właśnie dolegliwości w okolicy barku. Na pewno nie można ich lekceważyć – ten staw dotykają bowiem nie tylko choroby zwyrodnieniowe barku, ale też uszkodzenia stożków rotatorów, zarostowe zapalenie torebki stawowej barku czy nagłe urazy stawu (zwichnięcia, złamania).

Zwyrodnienie stawu barkowego – przyczyny

Zwyrodnienie stawu barkowego pod względem etiologicznym to choroba wywołana przez postępujące zmiany degeneracyjne w obrębie tkanki chrzęstnej barku. Z czasem choroba obejmuje także inne tkanki tworzące bark: kości, torebkę stawową, więzadła, mięśnie i ścięgna.

Jeśli chodzi o czynniki ryzyka, to zarówno zwyrodnienie barku prawego, jak i zwyrodnienie barku lewego miewają wspólne podłoże. U osób aktywnych fizycznie choroba bywa najczęściej efektem wieloletniego uprawiania określonych dyscyplin sportu, mocno obciążających barki, takich jak siatkówka, piłka ręczna, rzut dyskiem czy pchnięcie kulą. U osób nieuprawiających sportu przyczyną zwyrodnienia stawu barkowego jest najczęściej wykonywanie pracy zawodowej mocno eksploatującej tę część ciała. Na jego wystąpienie narażeni są więc np. malarze, murarze, tynkarze, a także stomatolodzy czy osoby pracujące przy taśmach produkcyjnych.

Zwyrodnienie stawu barkowego – objawy

Głównym objawem zmian zwyrodnieniowych stawu barkowego jest ból. Początkowo może on występować jedynie podczas obciążania kończyny i wykonywania określonych czynności, a zanikać w trakcie odpoczynku. Z czasem ból przybiera charakter przewlekły, nie ustępuje nawet w spoczynku i utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Mogą mu towarzyszyć:

• ograniczenie zakresu ruchu,
• uczucie osłabienia kończyny,
• okresowe wysięki,
• zaniki mięśniowe.

Zwyrodnienie stawu barkowego – leczenie

Po rozpoznaniu zwyrodnienia barku (głównie na podstawie USG, niekiedy uzupełnionego o RTG, rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową) rozpoczyna się jego leczenie. W fazie ostrej zaleca się głównie przyjmowanie leków na zwyrodnienie stawu barkowego – to przede wszystkim stosowane miejscowo środki o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym. Wykonuje się także iniekcje dostawowe, np. z użyciem osocza bogatopłytkowego lub preparatów na bazie kwasu hialuronowego.

Zwyrodnienie stawu barkowego – rehabilitacja

Stosowanie odpowiednich środków farmakologicznych to niejedyna metoda, którą leczy się zwyrodnienie stawu barkowego – rehabilitacja ogrywa tu równie ważną rolę. W jej ramach stosuje się m.in. zabiegi laserowe, ultradźwięki, pole magnetyczne oraz krioterapię. Po wyciszeniu fazy ostrej wprowadza się odpowiednią kinezyterapię, której celem jest zahamowanie postępu choroby oraz usprawnienie chorego stawu. Operacyjne leczenie zwyrodnienia stawu barkowego stosuje się rzadko.

Zwyrodnienie stawu barkowego – ćwiczenia

Jak już wspomniano, jedną z metod leczenia zmian zwyrodnieniowych stawu barkowego są ćwiczenia – początkowo wykonuje się je pod okiem specjalisty, później pacjent ćwiczy samodzielnie w domu. Mogą one obejmować:

• krążenia ramion w przód i w tył – najpierw z rękoma wyprostowanymi, a następnie także zgiętymi w łokciach,
• wymachy w górę i w dół rękoma wyprostowanymi w łokciach,
• rozciąganie mięśni barków w pozycji stojącej,
• różnego rodzaju ćwiczenia rozciągające z taśmą,
• spinanie i rozluźnianie łopatek.

Oczywiście bardzo ważna jest zarówno poprawność wykonywanych ćwiczeń, jak i systematyczność.