Trudności z zasypianiem, nadmierne lub obniżone napięcie mięśniowe, drżenia kończyn, czy też niepewny sen – to tylko niektóre z objawów, które mogą świadczyć o problemach neurologicznych w przypadku niemowlęcia lub starszego dziecka. O tym jak rozpoznać niepokojące objawy i jakie działania podjąć, aby uniknąć poważnych powikłań zdrowotnych opowiada mgr Urszula Bogacka – rehabilitant w Klinice Ortopedii i Rehabilitacji Enel-Sport, odpowiedzialna za rehabilitację neurologiczną dzieci.

U dzieci, u których zauważone zostały problemy w rozwoju ruchowym, konieczne jest jak najszybsze podjęcie rehabilitacji i diagnozy neurologicznej. Im szybciej wykryte zostaną nieprawidłowości w rozwoju ruchowym dziecka i podjęta zostanie rehabilitacja, tym większe są szanse na prawidłowy lub zbliżony do prawidłowego rozwój ruchowy.

Jeśli rehabilitacja zostanie podjęta późno, nieprawidłowe zachowania ruchowe dziecka będą się utrwalać, to z kolei może spowodować, iż następne umiejętności ruchowe zdobywane przez dziecko będą się odbywać w nieprawidłowych wzorcach. W konsekwencji nakładania się tych nieprawidłowych wzorców ruchowych, dziecko może mieć wady postawy, trudności w koncentracji uwagi lub też przy dużych zaburzeniach neurologicznych, może rozwinąć się mózgowe porażenie dziecięce – mówi Urszula Bogacka, rehabilant w Enel-Sport.

Rehabilitacja dzieci dotyczy: niemowlaków do 12 miesiąca życia oraz małych i starszych dzieci od 1 roku do 18 lat.

W przypadku niemowląt, niezwykle istotne jest, aby reagować na takie niepokojące objawy jak asymetryczne ułożenie ciała, napinanie kończyn, tułowia, odginanie głowy, trudności w utrzymaniu pozycji w leżeniu na brzuchu w wieku od pierwszych dni życia, lub niechęć do tej pozycji, problemy podczas karmienia, a także częste ulewania. Podczas pierwszej wizyty, terapeuta powinien zapytać w takich przypadkach m.in. o przebieg ciąży, porodu, rozwój dziecka w poszczególnych miesiącach oraz o niepokojące rodzica objawy. Ocena spontanicznych zachowań ruchowych dziecka odbywa się podczas zabawy z terapeutą – określa on sposób i jakość wykonywanych przez dziecko czynności oraz proponuje ćwiczenia. Mogą to być zestawy ćwiczeń wykonywane w domu lub też sesje z fizjoterapeutą w gabinecie – opisuje Urszula Bogacka, odpowiedzialna za rehabilitację neurologiczną dzieci w Enel-Sport.

Podczas kolejnych sesji wdrażane są metody specjalistyczne, takie jak metoda Vojty, czy trójwymiarowa terapia manualna stóp, mające na celu wspomaganie osiągnięcia przez dziecko fizjologicznych etapów rozwoju lub jego maksymalnych możliwości, przy uwzględnieniu występujących zaburzeń lub opóźnień rozwojowych. Rodzice otrzymują od rehabilitanta instruktaż wspierający rozwój dziecka oraz ćwiczenia, które można wykonywać z dzieckiem w domu. Dodatkowo rehabilitant omawia zasady pielęgnacji dziecka, dostosowane do jego indywidualnych potrzeb.

W przypadku dzieci od 1 roku do 18 lat, rodzice powinni zwracać uwagę na takie objawy jak obniżone napięcie mięśniowe, wady postawy, wady stóp, zaburzenia koordynacji ruchowej. Podczas pierwszego spotkania, rehabilitant ocenia postawę dziecka w statyce i dynamice, sprawdza napięcie mięśniowe oraz siłę mięśniową, a także koordynację ruchową. Podczas rozmowy z rodzicami oraz z dzieckiem, terapeuta pyta przede wszystkim o problemy ruchowe, z którymi obecnie zmaga się dziecko, o przebieg diagnozy oraz leczenia, jeśli takie miało miejsce. Na zakończenie, terapeuta określa formę i metody stosowane podczas dalszej terapii. Długość terapii, zarówno w przypadku niemowląt, jak i starszych dzieci, wyznaczana jest zawsze w odniesieniu do konkretnego przypadku. Czasem wystarczy niewielka stymulacja rozwoju i dziecko „wskakuje” na prawidłowy tor rozwoju, a czasem potrzeba większego wysiłku – tłumaczy Urszula Bogacka z Enel-Sport.

Przy problemach związanych z rozwojem ruchowym najmłodszych niezwykle istotne jest dotarcie do specjalisty, który posiada wiedzę na temat prawidłowego rozwoju dziecka. Dzięki temu, przed wdrożeniem rehabilitacji, rehabilitant wie kiedy należy poprosić o konsultację pediatrę lub neurologa dziecięcego, w celu dokładniejszej diagnostyki pod kątem zaburzeń neurologicznych lub innych chorób mogących powodować takie zaburzenia. Lekarz, po dokładnym wywiadzie i badaniu neurologicznym, jeśli zauważy coś niepokojącego może pokierować dziecko na dokładniejszą diagnostykę, m.in: USG przezciemiączkowe, jamy brzusznej, bioder, badania krwi, czy konsultację z innym specjalistą.