Porady medyczne
Co to jest koksartroza?
Koksartroza – czyli zwyrodnienie stawu biodrowego – to jedna z najczęściej występujących zmian zwyrodnieniowych stawów, diagnozowana już nie tylko u seniorów, lecz także coraz młodszych osób. Powoduje dolegliwości bólowe, ograniczenie ruchomości biodra, a w konsekwencji – problemy z codziennymi aktywnościami. Na szczęście są skuteczne metody leczenia koksartrozy.
Z tekstu dowiesz się m.in:
- co to jest koksartroza,
- jakie są jej przyczyny,
- jakie są objawy koksartrozy,
- jak wygląda leczenie zwyrodnienia stawu biodrowego,
- jak rehabilitacja i fizjoterapia mogą pomóc przy koksartrozie.
Choroby zwyrodnieniowe stawów to coraz powszechniejsza dolegliwość wśród osób w różnym wieku, będąca efektem zarówno naturalnych procesów zużywania się stawów, nadmiernego obciążania, jak i niezdrowego trybu życia. Degeneracji mogą ulec w zasadzie wszystkie stawy w organizmie człowieka – jedną z najczęściej spotykanych odmian choroby jest koksartroza dotycząca stawu biodrowego. Koksartroza wpływa na budowę i funkcje stawu biodrowego. Może znacząco pogarszać jakość życia pacjentów, utrudniając im wykonywanie codziennych czynności, takich jak chód, wstawanie, jazda na rowerze czy schodzenie po schodach, wymagających pracy mięśni uda i pośladka.
Koksartroza – co to jest?
Koksartroza biodra powoduje postępujące i nieodwracalne uszkodzenia struktur oraz funkcji stawu. Należy do schorzeń z grupy artropatii zwyrodnieniowych, które charakteryzują się stopniową degeneracją chrząstki stawowej, prowadzącą do objawów bólowych, sztywności oraz ograniczenia ruchomości stawu biodrowego. Wraz z rozwojem choroby ulega ona stopniowemu ścieraniu i traci swoje właściwości amortyzujące, przez co dochodzi do odsłonięcia kostnych powierzchni stawowych, które zaczynają o siebie trzeć. W efekcie ich nasady ulegają destrukcji, rozwija się stan zapalny błony maziowej stawu, uniemożliwiający mu prawidłowe funkcjonowanie. Stopień zaawansowania zmian powstałych w wyniku choroby może prowadzić do znacznego uszczerbku na zdrowiu, a w skrajnych przypadkach może być jednym z głównych czynników prowadzących do niepełnosprawności- wyjaśnia dr n. med. Jan Szneider, lekarz ortopeda z kliniki ortopedii i rehabilitacji enel-sport.
Koksartroza – przyczyny bólu biodra
Ze względu na przyczyny wyróżnia się pierwotne (idiopatyczne) oraz wtórne zwyrodnienie stawu biodrowego. Wśród czynników zwiększających ryzyko wystąpienia koksartrozy pierwotnej wymienia się przede wszystkim predyspozycje genetyczne oraz wady wrodzone, takie jak np. niedorozwój panewki biodrowej czy rozwojowa dysplazja stawu biodrowego. Z kolei koksartroza wtórna jest zazwyczaj efektem czynników zewnętrznych, takich jak:
- nadwaga i otyłość,
- choroby zapalne biodra, np. RZS, lub tworzących go struktur, np. torebki stawowej,
- przewlekłe przeciążanie stawów biodrowych,
- siedzący tryb życia,
- choroby metaboliczne,
- wcześniejsze urazy i choroby biodra (np. złamanie biodra).
Warto zaznaczyć, że nadal uważa się, iż do zaawansowania zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego najczęściej prowadzi postępujący proces starzenia. Wraz z upływem czasu chrząstka stawowa ulega naturalnemu zużyciu, a zmniejszona grubość osłabia jej zdolność do amortyzowania obciążeń i przyczynia się do odczuwania bólu w stawie biodrowym- wyjaśnia dr n. med Jan Szneider.
Głównym objawem zwyrodnienia stawu biodrowego jest ból, przy czym początkowo pojawia się nie w zniszczonym stawie, ale w okolicach pachwiny i promieniuje do stawu kolanowego lub odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Pierwsze objawy choroby są odczuwane w trakcie poruszania się, później dolegliwości zaczynają bezpośrednio obejmować biodro; są obecne również w spoczynku i w nocy. Może się pojawić także poranna sztywność oraz obniżona sprawność stawu biodrowego, a w konsekwencji – problemy z normalnym chodzeniem i wykonywaniem codziennych aktywności.
Koksartroza – leczenie farmakologiczne
We wczesnym stadium rozwoju można próbować wyleczyć koksartrozę farmakologicznie. Środki przeciwbólowe, takie jak diklofenak, ketoprofen czy ibuprofen, doraźnie minimalizują nieprzyjemne dolegliwości, a niesteroidowe leki przeciwzapalne redukują rozwijający się w stawie stan zapalny. Zazwyczaj są aplikowane miejscowo (w postaci maści czy żelu) lub doustnie.
Możliwe jest także podawanie określonych środków farmakologicznych bezpośrednio do chorego stawu, w formie iniekcji pod kontrolą USG. W taki sposób lekarz może zaaplikować pacjentowi np. sterydy, osocze bogatopłytkowe albo preparaty na bazie kwasu hialuronowego. Zabiegi tego typu wykonywane są podczas normalnej konsultacji ortopedycznej w enel-sport.
Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego – rehabilitacja i fizjoterapia
Nieodłącznym elementem leczenia zachowawczego w przebiegu zwyrodnienia stawu biodrowego są ćwiczenia oraz zabiegi rehabilitacyjne. Prowadzone są pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty. Dobrze zaplanowane, regularnie wykonywane ćwiczenia czynne i bierne prowadzą do poprawy kondycji stawu, zwiększenia jego ruchomości, zniesienia sztywności stawu, a także zachowania elastyczności i siły mięśni. Szczególnie korzystne i z reguły bezpieczne jest pływanie oraz ćwiczenia w wodzie, ponieważ zmniejszają obciążenie stawu, jednocześnie wzmacniając tworzące go struktury i naturalnie poprawiając zakres ruchu stawu. Wśród polecanych zabiegów rehabilitacyjnych można z kolei wymienić różnego rodzaju masaże, pole magnetyczne, zabiegi laserowe, krioterapię i zabiegi z użyciem specjalistycznych prądów- wylicza dr n. med. Jan Szneider.
Kiedy konieczne jest leczenie operacyjne koksartrozy biodra?
Jeśli leczenie zachowawcze koksartrozy nie przynosi pacjentowi ulgi, a kontrolne zdjęcia RTG stawu wskazują, że choroba się pogłębia, może być wskazane leczenie operacyjne. Chirurgiczny zabieg ortopedyczny, tzw. endoprotezoplastyka stawu biodrowego, polega na wymianie zużytych elementów, takich jak panewka stawu biodrowego oraz głowa i szyjka kości udowej – na endoprotezy. W zależności od charakterystyki schorzenia do endoprotezoplastyki stawu biodrowego lekarze wykorzystują różne rodzaje protez. Nowoczesne metody opierają się na wszczepieniu bezcementowych endoprotez krótkotrzpieniowych, które umożliwiają bardzo szybki powrót do pełnej sprawności.
Choroba zwyrodnieniowa nie przebiega linijnie i ma okresowe zaostrzenia. nawet niewielkie początkowe dolegliwości okolicy pachwiny powinny skłonić do wizyty u ortopedy. Na pierwszej wizycie zostanie wykonane RTG oraz zalecona rehabilitacja, a wczesne wdrożenie odpowiedniego postępowania najczęściej powinno zmniejszyć dolegliwości i polepszyć stan stawu biodrowego.
Konsultacja merytoryczna: dr n. med. Jan Szneider, ortopeda i traumatolog w klinice enel-sport.
Źródła:
