Dolegliwości związane ze stawem biodrowym dotykają coraz większej grupy osób. Twierdzenie, że to problem wyłącznie osób starszych, mija się z prawdą, ponieważ może dotyczyć praktycznie każdego, bez względu na płeć czy wiek. To, co niezwykle istotne w przypadku tego stawu, Tego typu dolegliwości bez wątpienia powinny nas zaniepokoić i skłonić do wizyty u ortopedy. 

Ból biodra może być odczuwany w pachwinie, promieniować do kości udowej, towarzyszyć złamaniu, a także zwiastować zapalenie stawu biodrowego lub oznaczać zwyrodnienie stawu. Sprawdź, jakie są najczęstsze przyczyny tej dolegliwości i jak leczyć silny ból w tym rejonie.

Czym charakteryzuje się staw biodrowy?

Staw biodrowy jest jedną z największych tego typu struktur w ludzkim organizmie. Tworzą go m.in. takie elementy, jak głowa kości udowej oraz panewka stawu biodrowego. Całość otacza torebka stawowa, która również może ulegać różnego rodzaju urazom co powoduje ból w stawie. Tak zbudowana struktura umożliwia prawidłowe funkcjonowanie kończyn dolnych i chód. Główne zadanie stawu biodrowego to przenoszenie całego ciężaru ciała na nogi i podtrzymywanie sylwetki. Struktura zapewnia też ruchomość kończyn w każdej w płaszczyźnie. Możliwe zatem staje się prostowanie i zginanie, przywodzenie, odwodzenie oraz rotacje wewnętrzna i zewnętrzna.

Biodro może ulec uszkodzeniu w wyniku wypadku, ale również długotrwałego uprawiania sportu. Szczególnie narażeni na problemy w obrębie tego stawu są zawodnicy dyscyplin takich jak piłka nożna, sporty walki, hokej, wioślarstwo czy gimnastyka artystyczna, w których wymagana jest intensywna praca dolnych partii naszego ciała. W biodrze niekiedy odczuwalna jest też sztywność, a także ból promieniujący do pośladka. To struktura, w której może też pojawić się stan zapalny, różnego rodzaju infekcje, ostry ból wywołany przeciążeniem stawu czy zmiany zwyrodnieniowe.

Jeśli odczuwasz ból okolicy biodrowej, należy zgłosić się do lekarza. W wielu przypadkach kluczowa jest szybka interwencja i jak najszybsze wdrożenie leczenia. Może to zapobiec pojawieniu się powikłań i powstaniu stanu zapalnego oraz innych schorzeń w okolicy biodra, które mogą być groźne dla zdrowia. Stosowanie środków przeciwbólowych zawsze powinno być jedynie środkiem doraźnym i tymczasowym w przypadku urazów i dolegliwości bólowych bioder.

Przyczyny bólu w biodrze

Przyczyn bólu biodra może być wiele, podobnie jak można wyróżnić kilka rodzajów dolegliwości w tej okolicy. Niekiedy pacjenci skarżą się na charakterystyczny ból biodra przy chodzeniu, innym razem to specyficzny ucisk i ból w pachwinie nasilający się po wstaniu. Niekiedy też na skutek stłuczenia czy doznanego urazu mechanicznego najlepszym określeniem opisującym dolegliwość będzie ból mięśni obręczy biodrowej. 

Najczęstszą przyczyną bólu biodra jest zwyrodnienie stawu biodrowego, które pojawia się wraz z wiekiem, choć do wystąpienia tego czynnika predysponują też takie czynniki ryzyka, jak nadwaga i otyłość, brak aktywności fizycznej czy przebyte urazy. Silny ból biodra z powodu zwyrodnienia występuje na skutek uszkadzania struktur i upośledzania kolejnych funkcji stawowych. Dochodzi również do ograniczenia ruchomości, sztywności i utrudnień w wykonywaniu codziennych czynności i takich działań, jak np. jazda na rowerze. W początkowej fazie u chorego biodra bolą jedynie przy poruszaniu się. W miarę rozwoju schorzenia ból jest odczuwany w biodrze i pachwinie także w spoczynku.

Schorzeniem, w wyniku którego pojawia się ból w okolicy biodra, jest również złamanie szyjki kości udowej. Struktura znajduje się przy zakończeniu kości udowej i ulega urazom głównie u osób starszych. Powodem złamań są najczęściej stłuczenia i upadki. Charakterystyczny jest wówczas ból w pachwinie. Przypadłość znacznie częściej pojawia się u osób z osteoporozą. 

Kolejną przyczyną wywołującą ból biodra jest zapalenie stawu biodrowego. Może być spowodowane krwiopochodną infekcją bakteryjną. Ból wywołują też: dysplazja stawu biodrowego będąca wadą wrodzoną, zespół trzaskającego biodra, niewłaściwa postawa ciała czy przepuklina udowa. Dolegliwość w biodrze może także mieć różne przyczyny niezwiązane bezpośrednio z samym stawem biodrowym. Powodem dyskomfortu i bólu bywa rwa kulszowa, gdzie ból biodra promieniuje do pośladka, a także do kończyny oraz stopy i jest wywołany przez ucisk nerwu przy kręgosłupie, stany zapalne, choroby zakaźne, cukrzycę i zmiany nowotworowe.

Niezależnie od tego, czy dolegliwości bólowe wywołuje stan zapalny stawu, zapalenie kaletki, problem związany z urazem kości, zwyrodnienie czy np. zmiana nowotworowa w pobliżu stawu biodrowego, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem i podjąć działania diagnostyczne oraz właściwie dobrane leczenie.

Leczenie bólu stawu biodrowego – zabiegi i fizjoterapia

Diagnostyką oraz leczeniem bólu biodra zajmuje się ortopeda. Diagnostyka polega na przeprowadzeniu dokładnego wywiadu lekarskiego oraz wykonaniu analizy sposobu poruszania się pacjenta czy momentu, w którym występują dolegliwości w odniesieniu do wykonywania konkretnych zwrotów ciała i pozycji. Lekarz bada też siłę mięśni, wykonuje badanie palpacyjne oraz sprawdza zakres ruchomości stawów biodrowych za pomocą testów oporowych, biernych i czynnych. 

Następnie pacjent zazwyczaj otrzymuje skierowanie na wykonanie podstawowych badań oraz badań obrazowych, takich jak USG czy RTG. W niektórych przypadkach może zachodzić także konieczność wykonania tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego lub scyntygrafii kości. W zależności od uzyskanych wyników zostają dobrane metoda i forma leczenia. Najczęściej to odpowiednie ćwiczenia na ból biodra w ramach fizjoterapii, które pacjent musi wykonywać też w domu i w sposób regularny. Stosuje się również masaże, laseroterapię, magnetoterapię, zabiegi z wykorzystaniem prądu elektrycznego, ultradźwięków czy leczenie zimnem, czyli krioterapię. 

W wielu przypadkach ból jest bardzo uciążliwy. Wówczas pacjent może stosować niesteroidowe leki przeciwzapalne lub inne, silne środki przepisane przez lekarza. Jeżeli leczenie zachowawcze nie przynosi rezultatów lub staw jest nieodwracalnie uszkodzony, stosowane jest leczenie operacyjne. Istnieje możliwość wszczepienia endoprotezy, która zastępuje naturalne struktury i pozwala na powrót do wykonywania codziennych zajęć z pełną sprawnością. 

“Stawiając rozpoznanie konfliktu udowo-panewkowego, konfliktu kulszowo-udowego czy uszkodzenia obrąbka stawowego, możemy w leczeniu wykorzystać technikę artroskopową. Dzięki artroskopii możemy m.in. przyszyć oderwany obrąbek, wykonać jego rekonstrukcję, naprawić chrząstkę stawową, wykorzystując błony i żele wypełniające ubytki chrząstki oraz usunąć zmiany w stawie i jego okolicy powodujące konflikty udowe, które prowadzą do uszkodzeń chrząstki oraz obrąbka, a w dalszym etapie do rozwoju choroby zwyrodnieniowej, której leczenie polega na wymianie stawu na protezę’” – tłumaczy dr n. med. Jacek Mazek, lekarz ortopeda z kliniki ortopedii i rehabilitacji enel-sport.

To, co niezwykle istotne, po zabiegu artroskopii pacjenci bardzo szybko mogą rozpocząć rehabilitację. Już następnego dnia po operacji trafiają do rehabilitantów w ramach tzw. rehabilitacji przyłóżkowej. Cały proces odzyskiwania pełnej sprawności trwa około pół roku. Film z zabiegu artroskopii bioder oraz późniejszej rehabilitacji jest dostępny pod linkiem.

“Nieleczone lub też źle leczone choroby stawu biodrowego mogą doprowadzić do powstania choroby zwyrodnieniowej. W takich przypadkach bardzo często zdarza się, że gdy pacjent przychodzi do nas na konsultację, jest już za późno, aby przykładowo podjąć leczenie techniką małoinwazyjną, jaką jest artroskopia, ponieważ mamy do czynienia z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego. Jedynym prawidłowym leczeniem jest wówczas wymiana stawu na protezę, czyli sztuczny staw. Wczesne wykrycie chorób stawu biodrowego pozwala więc uratować staw przed protezą w młodym wieku, dlatego dbajmy o stawy i nie lekceważmy pierwszych objawów’’ – podsumowuje dr n. med. Jacek Mazek z enel-sport.