Sporty ekstremalne to propozycja dla osób cechujących się dobrą wytrzymałością fizyczną, odpornością na stres oraz zamiłowaniem do wysokiego poziomu adrenaliny. Zanim jednak zdecydujesz się na konkretne rodzaje sportów ekstremalnych – wspinaczkę, nurkowanie czy kolarstwo górskie – wykonaj podstawowe badania. Dzięki nim ocenisz przygotowanie swojego organizmu i wybierzesz odpowiedni dla siebie sport.

Moda na różne rodzaje sportów ekstremalnych przybiera na sile z roku na rok, zwłaszcza wśród młodych ludzi. Ten specyficzny rodzaj aktywności fizycznej wymaga jednak nie tylko odwagi, lecz także zdrowia i szczególnego przygotowania organizmu

Sporty ekstremalne – badania to podstawa

– Przed rozpoczęciem przygody ze sportem, zwłaszcza ekstremalnym, zaleca się konsultację z lekarzem rodzinnym i wykonanie podstawowych badań oraz wywiadu w kierunku schorzeń czy przebytych chorób – mówi dr Marzena Gajewska, internista ENEL-MED. – Lekarz może skierować pacjenta na dodatkowe badania, by wykluczyć dolegliwości, które mogłyby narazić go na poważne niebezpieczeństwo – dodaje.

Podstawowym badaniem jest oczywiście morfologia krwi z oznaczeniem poziomu m.in. sodu, potasu, kreatyniny, glukozy czy hormonu tarczycy TSH. Na tej podstawie można ocenić ogólny stan organizmu i wykluczyć ewentualne niedobory, które mogłyby odgrywać istotną rolę np. na wysokościach. Amatorom sportów ekstremalnych zaleca się także wykonanie ogólnych badań neurologicznych, np. w kierunku epilepsji, która jest czynnikiem dyskwalifikującym w przypadku wielu aktywności.

Niezbędna jest również diagnostyka obrazowa: zdjęcia RTG odcinka lędźwiowo-krzyżowego, stawu krzyżowo-biodrowego czy barkowego oraz kończyn dolnych. Odgrywają one kluczową rolę w każdym sporcie. Kontuzja stawu często uniemożliwia prawidłowe, a tym samym bezpieczne uprawianie wybranej dyscypliny. Uraz stawu barkowego np. w przypadku miłośników wspinaczki czy alpinizmu jaskiniowego może skutkować odpadnięciem od ściany.

Organem kluczowym dla każdego sportowca jest serce. Pasjonaci sportów wyzwalających wysoki poziom adrenaliny powinni koniecznie zgłosić się na badania kardiologiczne, takie jak EKG, RR i wydolność siłowa. – W sytuacjach stresowych oraz obarczonych sporym wysiłkiem prawdopodobieństwo ujawnienia się dolegliwości sercowej jest bardzo duże – mówi dr Gajewska.

– Nieleczone problemy z sercem mogą spowodować zawał lub udar, które na wysokościach lub pod wodą mogą mieć tragiczne konsekwencje. Dlatego przed jakimkolwiek uprawianiem sportów ekstremalnych w Polsce lub za granicą wykonajmy podstawowe badania kardiologiczne – podsumowuje internista ENEL-MED Warszawa.

Kolejnym ważnym problemem, o którym często się zapomina, są dolegliwości natury psychologicznej. Chodzi głównie o ekstremalne fobie, które mogą okazać się niezwykle niebezpieczne pod wodą, na dużej wysokości czy w ciasnej jaskini. Dlatego przed rozpoczęciem swojej przygody ze sportem ekstremalnym warto rozważyć konsultację z psychologiem.

Odpowiedni trening i rozwaga – kluczowe przy uprawianiu sportów ekstremalnych

Osoby uprawiające ekstremalne sporty dobrze odnajdują się w stresogennych sytuacjach, których ryzyko motywuje do dalszego działania. Dobre przygotowanie fizyczne i umiejętność racjonalnego ocenienia sytuacji pozwalają uniknąć niepotrzebnych kontuzji. Pasjonatom wspinaczki poleca się profilaktyczne ćwiczenia, które opierają się na wzmocnieniu mięśni przykręgosłupowych, ramion czy barków, a osobom uprawiającym górską jazdę rowerem – wzmocnienie kończyn dolnych.

Regularny trening kardio oraz siłowy powinien być uzupełniony zdrową i dopasowaną do potrzeb organizmu dietą, bogatą w witaminy, białko, zdrowe tłuszcze itd. By dobrze skomponować swoje menu, można poradzić się dietetyka albo trenera.

Sporty ekstremalne – nie lekceważ urazów

Pomimo regularnych treningów kontuzje mogą się przydarzyć każdemu. Ortopedzi apelują, aby nie lekceważyć żadnych niepokojących objawów, np. obrzęku czy bólu, gdyż mogą one świadczyć o poważnym urazie. Nieleczona kontuzja może w przyszłości ograniczyć aktywność sportową, a nawet ją wykluczyć. Badania rentgenowskie oraz USG rozwieją wszelkie wątpliwości i pozwolą w jednoznaczny sposób wskazać metodę ewentualnego leczenia bądź rehabilitacji.

– Do najczęstszych kontuzji w sportach ekstremalnych należą urazy pleców – naciągnięcia mięśni przy kręgosłupie lub dyskopatia, czyli przepuklina krążka międzykręgowego. Ból odczuwa się zazwyczaj po lub w trakcie treningu – mówi dr Rafał Mikusek, ortopeda ze Szpitala Centrum ENEL-MED. – By uniknąć kontuzji pleców, warto codziennie pamiętać o wykonaniu kilku ćwiczeń wzmacniających mięśnie przykręgosłupowe, szczególnie w odcinku lędźwiowo-krzyżowym – dodaje.

Dowiedz się więcej, jak przygotować się do uprawiania sportów ekstremalnych.