Płaskostopie, potocznie i przestarzale zwane platfusem, to dość często spotykana deformacja stopy, która polega na obniżeniu się jej wysklepienia lub jego zupełnym zaniku. Stopa przylega więc do podłoża całą swoją powierzchnią. Płaskostopie najczęściej występuje u dzieci, choć bywa diagnozowane również u dorosłych. Co ważne, koniecznie trzeba je leczyć – skutki płaskostopia mogą bowiem wpływać na cały układ ruchu pacjenta!

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są przyczyny płaskostopia,
• jakie są objawy i skutki płaskostopia,
• jakie ćwiczenia są skuteczne w przypadku płaskostopia,
• jak leczyć płaskostopie.

Rodzaje płaskostopia

Płaskostopie może występować na każdym etapie życia – u dzieci w wieku 3-4 lat jest niejako stanem fizjologicznym, związanym z wiotkością więzadeł i niewielką siłą mięśni. U starszych dzieci, podobnie zresztą jak u osób dorosłych, na rozwój płaskostopia może mieć wpływ np. nadwaga.

Wyróżnia się dwa rodzaje płaskostopia:

• płaskostopie podłużne – jest skutkiem obniżenia się łuku podłużnego przyśrodkowego stopy, przez co cała stopa zaczyna dotykać podłoża,
• płaskostopie poprzeczne – jest efektem obniżenia się sklepienia poprzecznego stopy, przez co traci ona elastyczność i staje się szeroka.

Przyczyny płaskostopia

Do przyczyn płaskostopia zalicza się:

• wiotkość więzadeł,
• osłabienie siły mięśniowej stopy,
• niewłaściwie dobrane obuwie,
• noszenie butów na wysokim obcasie,
• stojąca praca na twardym podłożu,
• nadwaga

Objawy i skutki płaskostopia

Jak już wcześniej wspomniano, objawem płaskostopia jest dotykanie całą stopą podłoża podczas chodzenia. Z czasem może to powodować obrzęki stóp oraz ból, także łydek i kręgosłupa. Często występują również bolesne odciski.

Nieleczone płaskostopie może mieć poważne konsekwencje dla całego narządu ruchu. Zwiększa ono ryzyko wystąpienia innych deformacji stopy (m.in. palucha koślawego i palców młotkowatych), utrudnia chodzenie, może wywoływać stany przeciążeniowe i zapalne stawów oraz więzadeł stopy. Możemy mieć też problemy z zakupem wygodnego obuwia.

Pierwszy krok terapii deformacji stopy – wkładki na płaskostopie

Leczeniem płaskostopia, zarówno u dzieci, jak i dorosłych, zajmuje się lekarz ortopeda. Zazwyczaj pierwszym zaleceniem po postawieniu diagnozy jest zakup odpowiednich wkładek na płaskostopie oraz rehabilitacja ortopedyczna pod kątem płaskostopia. Wybierając odpowiednie wkładki ortopedyczne na płaskostopie, pamiętajmy, by kupować je w aptekach i sklepach medycznych, a nie na bazarze czy w podejrzanych sklepach internetowych. Używanie takich wkładek może nam bowiem przynieść więcej szkody niż pożytku!

Druga ważna sprawa to kupowanie najpierw wkładek, a później obuwia. Oczywiście może się pojawić problem z ich idealnym dopasowaniem do każdego modelu butów, ale na czas terapii trzeba się po prostu z tym pogodzić. Musimy też mieć świadomość, że wkładki na płaskostopie czasem zmniejszają faktyczny rozmiar buta, więc może być konieczny zakup obuwia np. o numer większego.

Ćwiczenia na płaskostopie

Kolejny krok to odpowiednia rehabilitacja ortopedyczna. Ćwiczenia na płaskostopie najpierw pokazują i prowadzą specjaliści, a później możemy je już wykonywać samodzielnie w domu. Obejmują one między innymi:

• chodzenie na palcach,
• chodzenie na piętach,
• chodzenie na wewnętrznych krawędziach stóp,
• zwijanie palcami stóp chusteczki,
• chwytanie stopami drobnych przedmiotów (np. woreczka wypełnionego grochem),
• maszerowanie po linii ze podkurczonymi palcami.

Leczenie płaskostopia w stopniu zaawansowanym

Jeśli płaskostopie powoduje ból i obrzęki, lekarz może zalecić nam miejscowe stosowanie środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. W sytuacji, gdy ani wkładki, ani ćwiczenia na płaskostopie nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, konieczna może się okazać interwencja chirurgiczna. Są to jednak bardzo rzadkie przypadki.