Osteochondroza to rozwijająca się u młodych osób w okresie dojrzewania płciowego choroba, która powoduje postępujące zmiany zwyrodnieniowe tkanki chrzęstno-kostnej m.in. w obrębie kręgosłupa, a także stawów kolanowych. Głównym objawem osteochondrozy są dolegliwości bólowe oraz deformacje stawów. Wymaga ona leczenia oraz odpowiedniej rehabilitacji.

Z tekstu dowiesz się:

• co to jest osteochondroza kręgosłupa i kolana,
• jakie są jej przyczyny,
• jak objawia się osteochondroza kręgosłupa i osteochondroza kolana,
• w jaki sposób się ją leczy.

Problemy ortopedyczne u dzieci i młodzieży to nie tylko wady postawy, takie jak skolioza lub płaskostopie, czy kontuzje i urazy spowodowane nagłymi wypadkami lub uprawianiem sportu. Ból kręgosłupa i stawów kolanowych u młodych ludzi może być wywołany również przez różnego rodzaju choroby – jedną z nich jest osteochondroza młodzieńcza.

Osteochondroza młodzieńcza – co to za choroba?

Osteochondroza młodzieńcza to schorzenie, w przebiegu którego dochodzi do postępujących zmian zwyrodnieniowych tkanki kostno-chrzęstnej. Niedokrwiona i niedożywiona tkanka chrzęstna nie ulega mineralizacji, ale kostnieniu, a następnie, m.in. na skutek pracy stawów, oddziela się od kości. Do najczęściej występujących odmian osteochondrozy młodzieńczej zalicza się:

• osteochondrozę stawu kolanowego – obejmuje zaburzenia kostnienia guzowatości kości piszczelowej oraz przylegających do niej chrząstek; może rozwinąć w jednym lub obu stawach,
• młodzieńczą osteochondrozę kręgosłupa – najczęściej dotyczy odcinka szyjnego oraz lędźwiowego kręgosłupa.

Osteochondroza młodzieńcza kolana i kręgosłupa – przyczyny

Jak już wspomniano, bezpośrednią fizjologiczną przyczyną osteochondrozy jest obumieranie tkanki chrzęstnej, która nie mineralizuje się, ale kostnieje i nawarstwia. Zmiany degeneracyjne tkanki chrzęstno-kostnej najczęściej są efektem powtarzających się mikrourazów powstających pod wpływem intensywnej eksploatacji stawu kolanowego lub stawów kręgosłupa. Na skutek ruchów stawów i mięśni fragmenty skostniałej chrzęści mogą się odrywać od kości.

Osteochondroza kręgosłupa szyjnego, lędźwiowego i stawu kolanowego – objawy

Osteochondroza młodzieńcza kolana już na wczesnym etapie rozwoju objawia się bólem stawu poniżej rzepki. Początkowo dolegliwości odczuwane są po wysiłku fizycznym i utrzymują się do 24 godzin, później mogą występować także podczas codziennych czynności, np. wchodzenia po schodach lub klękania, a nawet odpoczynku.

Oprócz tego osteochondroza stawu kolanowego może się objawiać:

• uciskową tkliwością przedniej powierzchni górnej części podudzia,
• obrzękami okolic kości piszczelowej,
• zaczerwienieniem i podwyższoną ciepłotą skóry stawu,
• wyraźnym osłabieniem mięśnia czworogłowego,
• zwiększeniem guzowatości piszczelowej.

Osteochondroza kręgosłupa – szyjnego oraz lędźwiowego – również charakteryzuje się miejscowym bólem, przede wszystkim w czasie ruchu. Jeżeli na jej skutek dochodzi do przepukliny krążka międzykręgowego, mogą się pojawić także objawy neurologiczne, np. promieniujące wzdłuż kończyn parestezje.

W osteochondrozie kręgosłupa szyjnego występują migrenowe bóle głowy, bóle karku, zawroty głowy i szumy uszne, nasilające się podczas skrętów tułowia i obracania głowy. Z kolei młodzieńcza osteochondroza kręgosłupa w odcinku lędźwiowym może się objawiać również bólem ud i pośladków oraz problemami z chodzeniem.

Osteochondroza młodzieńcza – leczenie

Osteochondroza młodzieńcza może trwać z okresami zaostrzeń i remisji nawet przez kilka lat. W tym czasie pacjent musi przebywać pod stałą opieką lekarzy, bo zaniedbanie terapii może skutkować powikłaniami w postaci trwałych deformacji stawów, przewlekłych bólów i zmniejszonej ruchomości stawów.

W fazie ostrej leczenie osteochondrozy kolana polega na ograniczeniu do minimum aktywności ruchowej w objętym chorobą stawie, np. poprzez stosowanie ortez ortopedycznych. Ulgę przy dolegliwościach bólowych przynoszą pacjentom zimne okłady, masaże z użyciem lodu oraz miejscowe zabiegi krioterapii. Później leczenie można uzupełnić o ćwiczenia wzmacniające mięśnie ud i podudzi.

Z kolei młodzieńcza osteochondroza kręgosłupa leczona jest m.in. poprzez miejscowe stosowanie środków przeciwbólowych, dopasowaną do potrzeb kinezyterapię, terapię manualną, masaże oraz kinesiotaping. W skrajnych przypadkach wykonuje się operacje mające na celu rekonstrukcję odłamków kostnych.