Przemęczenie definiuje się jako długotrwałe, niemijające nawet po odpoczynku uczucie wyczerpania fizycznego i/lub emocjonalnego. Może mieć ono wiele przyczyn – od niezdrowego trybu życia, przez zbyt intensywne treningi, aż po różnego rodzaju choroby. Przemęczenia nie wolno lekceważyć – z czasem może się ono stać zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie mogą być przyczyny przemęczenia,
• jakie są objawy przemęczenia,
• jak diagnozuje się i leczy przemęczenie.

Przemęczenie jest utrzymującym się przez dłuższy czas, nieustępującym po odpoczynku uczuciem wyczerpania fizycznego i/lub emocjonalnego. Czasami charakteryzuje się ono po prostu brakiem sił i energii potrzebnych do wykonywania codziennych obowiązków, bardzo często towarzyszą mu jednak także inne objawy. Przemęczenia nie wolno lekceważyć – bywa ono niekiedy symptomem bardzo poważnych chorób, np. nowotworów.

Przemęczenie – możliwe przyczyny

Istnieje wiele możliwych przyczyn przemęczenia. Bardzo często są one związane z niezdrowym, nieprawidłowym trybem życia. Może to być np. efekt niedoboru snu – dorosły człowiek powinien spać od 7 do 9 godzin na dobę, przy czym dla efektywnej regeneracji należy kłaść się do łóżka przed północą. Zarywanie nocy szybko może dawać negatywne efekty w postaci uczucia przewlekłego zmęczenia.

Przemęczenie bywa wywoływane przez nieprawidłowe żywienie, a zwłaszcza stosowanie rygorystycznych diet odchudzających. Osoby, które chcą szybko stracić nadmiar kilogramów, niekiedy gwałtownie ograniczają kaloryczność posiłków, a jednocześnie nie dostarczają organizmowi niezbędnych składników odżywczych, witamin i mikroelementów. Stąd już prosta droga do przewlekłego uczucia zmęczenia i braku energii.

Czasami za przemęczenie odpowiedzialne jest przetrenowanie organizmu, czyli narzucanie sobie zbyt częstych, bardzo angażujących treningów, niedopasowanych do możliwości organizmu. Występuje ono zarówno u osób młodych, uprawiających sporty szybkościowe i siłowe, jak i starszych, zajmujących się sportami o charakterze wytrzymałościowym.

Oczywiście przemęczenie może mieć także inne podłoże. Czasami jest to efekt zaburzeń hormonalnych, bywa też objawem towarzyszącym niektórym chorobom ogólnoustrojowym, np. cukrzycy, depresji, a nawet nowotworom.

Przemęczenie organizmu – objawy

Główne objawy przemęczenia – jak już wspomniano – to długotrwałe uczucie fizycznego i/lub emocjonalnego wyczerpania, nieustępujące nawet po odpoczynku. Oprócz tego pacjenci mogą u siebie zauważyć:

• bóle mięśni i stawów,
• bóle kręgosłupa,
• bóle głowy,
• zaburzenia snu,
• stany podgorączkowe,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• zaburzenia koncentracji oraz pamięci.

Pojawić się mogą również objawy emocjonalne: apatia, drażliwość, płaczliwość, zmienność nastrojów.

U wielu osób uczucie przemęczenia występuje co roku na przełomie zimy i wiosny – określa się je mianem przesilenia wiosennego. Organizm po długich miesiącach zimna i chłodu jest wówczas osłabiony i szybciej się męczy. Objawy przesilenia wiosennego są właściwie takie same jak klasycznego przemęczenia, przy czym mijają samoistnie, gdy robi się cieplej i słonecznie.

Przemęczenie – diagnostyka i leczenie

Przemęczenia nie wolno lekceważyć – z czasem może się ono stać poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia, nawet jeśli nie jest objawem którejś z chorób ogólnoustrojowych. Zlecona przez lekarza diagnostyka (mogą to być m.in. badanie ogólne moczu, morfologia, analizy laboratoryjne stężenia witamin i minerałów w organizmie, badania hormonalne, czasami również obrazowe – np. rezonans magnetyczny głowy lub USG jamy brzusznej) zwykle pozwala określić przyczyny przemęczenia, wykluczyć istnienie groźnych chorób i wdrożyć odpowiednie leczenie. Może ono obejmować m.in. modyfikację stylu życia, zmianę nawyków żywieniowych, terapię psychologiczną, aktywność fizyczną i inne.