Kolana koślawe – czym są i jak je leczyć?

Koślawość kolan to jedna z najczęściej występujących deformacji kończyn dolnych. Zazwyczaj jest ona diagnozowana u dzieci, ale czasem rozpoznaje się ją również u dorosłych. Kolana koślawe są poważnym schorzeniem, które koniecznie należy leczyć – w innym przypadku może ono wywoływać skutki uboczne groźne dla całego układu ruchu.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są typy koślawości kolan i ich przyczyny,
• dlaczego koślawość kolan należy bezwzględnie leczyć,
• jakie są ćwiczenia na koślawość kolan.

Koślawe kolana to stan, w którym stawy kolanowe są nadmiernie zbliżone do pośrodkowej osi ciała. Inne kryterium rozpoznania to odstęp między kostkami. U ok. 5-letnich dzieci – przy zwartych, wyprostowanych kolanach – bardzo często wynosi on więcej niż standardowe 4-5 centymetrów. Zazwyczaj jest to spowodowane np. przeciążeniem mięśni maluchów po rozpoczęciu chodzenia, słabym układem mięśniowym i nie do końca rozwiniętymi więzadłami.

Tego typu koślawość kolan u dzieci ma podłoże fizjologiczne i bardzo często ustępuje wraz z wiekiem. Koślawość kolan u dorosłych jest rzadka, ale czasem się zdarza.

Koślawość kolan – rodzaje i przyczyny

Koślawość kolan z zasady dzieli na samoistną oraz nabytą. Większy niż 4-5-centymetrowy odstęp między kostkami u dzieci w procesie wzrostu jest oznaką nieprawidłowości i wymaga odpowiedniej terapii.

Koślawe kolana u dziecka mogą mieć również określoną przyczynę – mówimy wówczas o koślawości nabytej, która po konsultacji z ortopedą wymaga wdrożenia specjalistycznego leczenia. Kolana koślawe mogą być skutkiem:

• przebytej krzywicy wywołanej niedoborem witaminy D,
• chorób zapalnych stawów (np. reumatoidalnego zapalenia stawów),
• urazów, przeciążeń i złamań w obrębie stawów kolanowych (np. stłuczenie kolana),
• porażeń nerwów odpowiedzialnych za zaopatrywanie mięśni kończyn dolnych,
• utrzymujących się przeciążeń narządu ruchu (biodra, stopy).

Ryzyko występowania koślawości kolan u dzieci i dorosłych zwiększają także nadwaga oraz wiotkość stawowa.

Dlaczego koślawość kolan trzeba leczyć?

Diagnostyka kolan koślawych nie nastręcza doświadczonym ortopedom zbytnich trudności – to dość charakterystyczne schorzenie. Sprawia ono bowiem, że zwracające się do środka kolana nadają nogom kształt litery X. Specjalista oczywiście potwierdzi diagnozę odpowiednimi badaniami i dokładnymi pomiarami.

Szybka diagnostyka i wdrożenie terapii są o tyle ważne, że nieleczona koślawość kolan może grozić poważnymi konsekwencjami. U pacjenta z czasem dochodzi bowiem do przewlekłych obciążeń tkanek miękkich i stawów kończyn dolnych. Pojawiają się wymuszone koślawienie stóp, nadmierne napięcie lub rozciągnięcie mięśni, a nawet przykurcze stawu biodrowego oraz skolioza kręgosłupa.

Ćwiczenia na koślawe kolana

Leczenie kolan koślawych w pierwszej kolejności obejmuje zmiany w codziennym funkcjonowaniu pacjenta oraz rehabilitację ortopedyczną. Zaleca się, by pacjenci z koślawością kolan:

• odciążali stawy kolanowe,
• unikali długiego stania i chodzenia,
• utrzymywali prawidłową masę ciała,
• ograniczali stanie w rozkroku,
• nosili specjalistyczne obuwie lub wkładki ortopedyczne.

Rehabilitacja również jest metodą leczenia kolan koślawych – ćwiczenia są ukierunkowane m.in. na wzmacnianie osłabionych mięśni, redukcję przykurczy oraz uelastycznianie stawów. Mogą one obejmować:

• klaskanie podeszwami stóp w siadzie ugiętym podpartym,
• wstawanie ze skrzyżowanymi nogami z siadu skrzyżnego,
• skoki z piłką umieszczoną między kolanami,
• marsz stopami po ścianie z piłką między kolanami w leżeniu na plecach.

Ćwiczenia na koślawość kolan najpierw prezentuje i prowadzi wyspecjalizowany fizjoterapeuta. Następnie pacjent może samodzielnie ćwiczyć w domu. Jeśli rehabilitacja nie przynosi oczekiwanych efektów, a wada jest bardzo zaawansowana i się nasila, zalecana się interwencję chirurgiczną.

Źródła:

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:cdBBzQ1-bxEJ:www.czaplinek.pl/sites/default/files/attachment/poradnik.pdf+&cd=8&hl=pl&ct=clnk&gl=pl
http://www.czaplinek.pl/sites/default/files/attachment/poradnik.pdf
https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/rehabilitacja/137890,koslawosc-kolan-i-stop-u-dzieci
https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/74289,leczenie-koslawosci-kolan