Fizjoterapia uroginekologiczna to gałąź fizjoterapii, która jest skoncentrowana na profilaktyce dysfunkcji w obrębie miednicy oraz dolnych dróg moczowych, związanych m.in. z obniżeniem narządów rodnych, nietrzymaniem moczu albo zaburzeniami proktologicznymi. Zabiegi i ćwiczenia uroginekologiczne są bardzo ważne dla kobiet w ciąży, połogu oraz w okresie menopauzy. Niektóre ich odmiany stosuje się również u mężczyzn.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są wskazania do prowadzenia terapii uroginekologicznej,
• dlaczego tak ważna jest fizjoterapia uroginekologiczna w ciąży i po porodzie,
• jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego.

Fizjoterapia uroginekologiczna to stosunkowo młoda dziedzina fizjoterapii funkcjonalnej, w ramach której diagnozuje się i leczy różnego rodzaju nieprawidłowości i dysfunkcje w obrębie miednicy oraz dróg moczowych, a także zapobiega się ich powstawaniu. Ze względu na specyfikę tej dziedziny fizjoterapia uroginekologiczna jest bardziej skoncentrowana na problemach kobiet, związanych m.in. z obniżeniem narządów rodnych, nietrzymaniem moczu czy różnego rodzaju nieprawidłowościami po przebytych porodach – zarówno naturalnych, jak i metodą cesarskiego cięcia. Oczywiście warto jednak pamiętać, że rola fizjoterapeuty uroginekologicznego to także pomoc mężczyznom, borykającym się z nietrzymaniem moczu, gazów czy stolca.

Kiedy do fizjoterapeuty uroginekologicznego?

Do fizjoterapeuty ginekologicznego należy się udać w sytuacji występowania takich problemów, jak:

• nietrzymanie moczu,
• nietrzymanie gazów,
• nietrzymanie stolca,
• dysfunkcje pęcherza moczowego,
• rozejście mięśnia prostego brzucha,
• obniżenie narządów rodnych,
• dysfunkcje seksualne (np. ból podczas współżycia),
• utrata napięcia i elastyczności pochwy,
• blizny po operacjach w obrębie miednicy,
• bolesne miesiączkowanie.

Fizjoterapia uroginekologiczna – przed ciążą, w ciąży i po porodzie

Fizjoterapia uroginekologiczna jest szczególnie polecana kobietom w wieku rozrodczym – przygotowującym się do ciąży, będącym w ciąży oraz po porodzie.

W pierwszym przypadku odpowiednio dobrane zabiegi i ćwiczenia uroginekologiczne pomagają przygotować ciało do ciąży i porodu – wzmacniają kluczowe mięśnie, uelastyczniają więzadła, a także pozwalają zachować dobre samopoczucie i kondycję psychiczną.

Bardzo ważna jest tego typu aktywność w ciąży. Praca z fizjoterapeutą uroginekologicznym pozwala łagodzić bóle kręgosłupa w odcinkach szyjnym oraz lędźwiowym, a także bóle stawów krzyżowo-biodrowych. Ćwiczenia uroginekologiczne są zalecane jako metoda wspomagania pracy przepony, mięśnia prostego brzucha, mięśni skośnych zewnętrznych oraz odpowiedniej ruchomości miednicy.

Fizjoterapeuta uroginekologiczny po porodzie wspiera z kolei kobietę w powrocie do pełni formy – może pomóc w sytuacji obniżenia narządów rodnych, utraty elastyczności i jędrności pochwy, rozejścia mięśnia prostego czy występowania bolesnych blizn po cesarskim cięciu albo nacięciu krocza.

Fizjoterapia uroginekologiczna – jak wygląda?

Warto mieć świadomość, że fizjoterapia uroginekologiczna to proces – aby przyniosła oczekiwany efekt, potrzebne są czas i zaangażowanie pacjenta w pracę ze specjalistą.

I tak fizjoterapeuta uroginekologiczny rozpoczyna wizytę od wywiadu – pyta o problemy, z którymi boryka się pacjent, nasilenie objawów, zapoznaje się z dokumentacją medyczną i wynikami badań. Jeśli są takie wskazania, a pacjentka wyrazi na to zgodę, specjalista może wykonać badanie per vaginam – jest ono podobne do badania ginekologicznego, a dzięki niemu fizjoterapeuta może ocenić stan tkanek zewnętrznych krocza, ewentualną bliznę po nacięciu krocza oraz funkcjonowanie mięśni dna miednicy.

Fizjoterapia uroginekologiczna to różne ćwiczenia i zabiegi – wśród nich znajdują się:

• trening mięśni dna miednicy – ma na celu naukę świadomego napinania i rozluźniania mięśni krocza w celu poprawy ich siły i elastyczności, pomaga m.in. w leczeniu nietrzymania moczu,
• terapia manualna – są to różnego rodzaju chwyty, uciśnięcia, oklepywania czy głaskania tkanek w obrębie miednicy i kręgosłupa; takie działania cechują się wysoką efektywnością, gdy źródłem problemów są zaburzenia związane z napięciem mięśniowym,
• elektrostymulacja – prowadzona poprzez elektrody dopochwowe lub doodbytnicze, stosowana m.in. w przypadku nietrzymania moczu, obniżenia narządów miednicy mniejszej czy dolegliwościach bólowych dróg rodnych,
• terapia powięziowa – polegająca na stymulacji powięzi i tkanki łącznej, stosowana m.in. u pacjentek po porodzie oraz z endometriozą,
• drenaż limfatyczny – rodzaj masażu mający na celu pobudzenie do pracy układu limfatycznego i usunięcie toksyn z organizmu, skuteczny m.in. u osób po operacjach w obrębie miednicy mniejszej,
• metoda PNF – jest to rodzaj terapii, która ma utrwalić u pacjenta wzorce funkcjonowania i poprawić pracę układu nerwowego, stosowana u pacjentek np. z zespołami bólowymi miednicy mniejszej.

Fizjoterapeuta uroginekologiczny dobiera zestaw ćwiczeń i zabiegów pod kątem indywidualnych potrzeb pacjenta, a także ustala liczbę i częstotliwość spotkań. Jedna sesja z reguły trwa od 30 do 50 minut, a w zależności od nasilenia problemów poprawę obserwuje się po kilku spotkaniach. Ważne, by nie wstydzić problemów tego typu i poszukać specjalistycznej pomocy.