Skręcenie stawu skokowego to jedna z najczęściej spotykanych kontuzji w obrębie kończyn dolnych. Może być ona efektem zarówno uprawiania sportu, jak i nieszczęśliwego wypadku podczas codziennych aktywności. Objawy skręcenia kostki zawsze są bolesne i nieprzyjemne, a uraz wymusza unieruchomienie stawu na pewien czas.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są objawy skręcenia kostki,
• jak postępować przy skręconej kostce,
• ile trwa rehabilitacja skręconej kostki,
• jak się leczy skręconą kostkę.

Skręcenie kostki to uraz obejmujący więzadła i torebkę stawową, będący efektem nagłego, niekontrolowanego zgięcia stopy do wewnątrz. To bardzo częsta kontuzja, wynikająca z kilku kwestii. Po pierwsze – sama budowa stawu skokowego jest dość skomplikowana. Składa się on m.in. z rozbudowanego aparatu więzadłowego oraz otaczających więzadła mięśni. Po drugie – podczas poruszania się staw skokowy jest narażony na silne przeciążenia oraz działanie wielu sił zewnętrznych. Po trzecie – o ile podczas uprawiania różnych sportów zwykle pamiętamy np. o założeniu kasku czy ochraniaczy na kolana, o tyle niewiele osób decyduje się na zakup specjalnego obuwia stabilizującego kostkę albo ściągaczy na staw skokowy, które minimalizują ryzyko urazu.

Skręcona kostka – objawy

Jeśli chodzi o skręcenie kostki, objawy urazu są dość charakterystyczne i trudne do pomylenia. Bezpośrednio po kontuzji pacjent odczuwa bardzo ostry, piekący ból, nie tylko w ruchu, ale też w spoczynku. Kostka puchnie, czasem do naprawdę dużych rozmiarów (opuchlizna może się rozlewać na całą stopę, a nawet część łydki), z czasem wokół stawu mogą się pojawiać rozległe krwiaki i siniaki. Oczywiście intensywność odczuwanego bólu zależy od tego, jak poważne jest skręcenie kostki. Wykonane badania obrazowe (USG, RTG, czasem rezonans magnetyczny) pozwalają zakwalifikować uraz do jednej z trzech grup:

• pierwszy stopień – bez uszkodzeń więzadeł; pacjent jest zdolny do chodu z niewielkim bólem, dolegliwości i obrzęk są umiarkowane,
• drugi stopień – z częściowym uszkodzeniem więzadeł; pojawia się utrata ruchomości, ból jest znaczny, pojawiają się duży obrzęk oraz rozległy krwiak,
• trzeci stopień – dochodzi do poważnych uszkodzeń więzadeł, staw traci ruchomość, pacjent nie jest w stanie chodzić, ból jest silny, a obrzęk i krwiak – bardzo rozległe.

Skręcona kostka – co robić?

Co na skręcenie kostki proponują pacjentom nowoczesne ortopedia i ortopedia dziecięca? W fazie ostrej, czyli przez pierwsze 3-4 dni po urazie, zalecane jest stosowanie tzw. zasady RICE. Składają się na nią:

• rest (odpoczynek) – zupełne odciążenie kończyny poprzez poruszanie się tylko w niezbędnych sytuacjach, najlepiej przy pomocy kul,
• ice (lód) – chłodzenie poprzez zimne okłady przez pierwsze 48 godzin po urazie,
• compression (ucisk) – stosowanie opaski elastycznej, ortezy lub specjalnego stabilizatora ortopedycznego,
• elevation (uniesienie) – utrzymywanie kończyny w górze, co usprawnia krążenie krwi i zmniejsza obrzęk.

Skręcenie kostki – jak długo nie można chodzić?

To oczywiście zależy od stopnia zaawansowania urazu. Jeśli mamy do czynienia ze skręceniem pierwszego stopnia, kiedy uszkodzenia w obrębie stawu są niewielkie, a pacjent może chodzić, odczuwając przy tym jedynie umiarkowany ból, możliwe jest pokonywanie krótkich tras, oczywiście po odpowiednim zaopatrzeniu kostki, np. przy pomocy ortezy. Jeżeli jednak doszło do zerwania więzadeł, pacjent może otrzymać zalecenie, by zupełnie nie obciążać stopy przez kilka-kilkanaście dni. Wówczas może jedynie przemieszczać się np. do toalety, ale z użyciem kul łokciowych.

Skręcona kostka – jak leczyć?

Zatem jak leczyć skręconą kostkę? W fazie ostrej, tuż po wystąpieniu kontuzji, oprócz procedur w ramach zasady RICE u pacjentów stosuje się działające miejscowo żele i maści o działaniu przeciwbólowym, przeciwobrzękowym oraz przeciwzapalnym. W zależności od stopnia zaawansowania urazu po około 3-7 dniach można przejść początkowo do prostej, a z czasem coraz bardziej zaawansowanej rehabilitacji. Może ona obejmować m.in. mobilizację tkanek miękkich, streching, jazdę na rowerze stacjonarnym, ćwiczenia w wodzie czy trening aerobowy. Stosowane mogą być także specjalistyczne zabiegi fizykoterapii, np. krioterapia, laseroterapia, prądy czy pole magnetyczne. Warto pamiętać, że proces wracania do pełnej sprawności może potrwać nawet około 7 tygodni!