Jak przeciwdziałać wadom postawy u dzieci?

Szkolna torba jaką wybierasz dla dziecka może mieć wpływ na całe jego życie. Jeśli źle wybierzesz, przyczynisz się do powstawia wad kręgosłupa dziecka, które w dorosłym życiu będzie zmagać się z bólem i kłopotami z narządem ruchu. Kłopotów można uniknąć, ważne jedynie by przy wyborze torby dla dziecka brać pod uwagę nie tylko jej wygląd czy wygodę, ale też zdrowie dziecka. W Polsce od lat prowadzone są kampanie, które mają uświadamiać wagę odpowiedniego wyboru, często decydującego o zdrowiu dzieci. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) tornister nie powinien ważyć więcej niż 10 procent masy ciała dziecka, tymczasem już w 2013 roku w badaniach w ramach programu „Lekki Tornister” Fundacja Rosa postanowiła sprawdzić, ile ważą zapakowane tornistry uczniów z pięciu szkół podstawowych w województwie dolnośląskim. Okazało się, że około 75 proc. uczniów z klas pierwszych ma stanowczo za ciężkie torby szkolne.

W klasach drugich problem ten dotyczył aż 63 proc. dzieci. Problem istnieje i wady postawy trzeba brać pod uwagę przy wyborze. Czy zatem wybrać usztywniony choć ciężki tornister czy lżejszy, ale mniej stabilny plecak? Coraz popularniejsze stają się torby na kółkach, znaleźć można także plecak na kółkach, czy to jednak na pewno zawsze najlepsze rozwiązanie?

Nieodpowiednio dobrany plecak lub torba szkolna mogą wskutek przeciążenia narządu ruchu powodować dolegliwości bólowe, a w konsekwencji odpowiadać za przykurcze I skrzywienie kręgosłupa – Wybór odpowiedniej torby szkolnej może w dużej mierze odciążyć kręgosłup naszego dziecka, natomiast skutki źle dobranego tornistra bywają naprawdę poważne ponieważ może on spowodować zmniejszenie pojemności płuc, wady postawy, mrowienie rąk czy bóle kręgosłupa – ostrzega dr Rafał Mikusek z enel- med. – Dziecko znajduje się w fazie wzrostu i jego organizm jest podatny na czynniki zewnętrzne, które go kształtują. Zbyt duże przeciążenia będą powodować utrwalone wady postawy, takie jak boczne skrzywienie kręgosłupa lub okrągłe plecy. Mechanizm jest podobny do tego, który stosowano w Chinach, aby u kobiet uzyskać małe stopy. Długotrwały ucisk powodował zaburzenia wzrostu stóp – tłumaczy lekarz.

Jeśli zdecydujemy się na tornister lub torbę, z którą dziecko będzie wybierać się do szkoły, warto zwrócić uwagę na kilka ważnych szczegółów:

• Wyprofilowany i usztywniony tył – tornister czy plecak powinien dobrze przylegać do pleców dziecka. Pozwoli to zachować odpowiednią postawę. Niezwykle istotne jest tzw. wybrzuszenie na odcinku lędźwiowym.
• Szerokie szelki – umożliwiają dobre rozłożenie ciężaru na plecach, przez co nie są one tak mocno obciążone.
• Przegródki – pozwalają równomiernie rozłożyć ciężar w plecaku oraz tornistrze. Uwaga! Należy zwracać uwagę na to, co dziecko wkłada do przegródek. Szybko bowiem mogą zamienić się w przechowalnię zbędnych przedmiotów, które będą jedynie niepotrzebnie zwiększać ciężar szkolnej torby.
• Dopasowanie do postury oraz wagi dziecka – tornister czy plecak nie powinien być szerszy od dziecka. Najlepiej, by kończył się na dole na linii pleców oraz na górze przed szyją.
• Waga zapakowanego plecaka – tornister lub plecak razem z książkami nie powinny ważyć więcej niż 10% wagi dziecka.

Zaniedbanie kwestii torby szkolnej może nieść za sobą poważne konsekwencje. Zaburzenia posturalne nabyte w dzieciństwie będą sprzyjały przeciążeniom narządu ruchu. To z kolei może powodować szybszy rozwój zmian zwyrodnieniowych w jego obrębie, a tym samym wcześniejsze dolegliwości bólowe i kłopoty. Warto zapewnić dziecku możliwość nauki i rozwoju bez nieprawidłowych obciążeń, bo korzyści z dbałości o kręgosłup dziecka będą procentować przez długie lata. Wszelkie wątpliwości dotyczące wyboru plecaka i ewentualnych wad postawy dziecka rozwieje spotkanie z fizjoterapeutą lub specjalistą ortopedii enel-sport.

Przy wyborze szkolnej torby dla dziecka mamy różne możliwości, a na rynku wciąż pojawiają się nowe produkty. Dostępne są usztywnione tornistry lub plecaki, coraz popularniejsze stają się torby na kółkach. Specjaliści przestrzegają przede wszystkim przed torbami na ramię, które prowadzą do powstawiania i pogłębiania się wad kręgosłupa. Przy dużej ilości książek i zeszytów warto zaopatrzyć dziecko w torbę na kółkach.

Tornister – jest przede wszystkim odpowiednio usztywniony, przez co pomaga zachować właściwą postawę. To rozwiązanie będzie służyć wygodzie dziecka, często jednak tornister bywa zbyt ciężki dla dziecka, należy więc dokładnie rozważyć jego zakup. Starsze dzieci noszą go nierzadko na jedno ramię, co w konsekwencji prowadzi do powstawania wad kręgosłupa.

Plecak – jest alternatywą dla tornistra. Przy zakupie warto zwrócić uwagę na to, czy jest on dobrze wyprofilowany. Dodatkowy pasek na poziomie pasa to bardzo dobre rozwiązanie, gdyż pozwala rozłożyć ciężar.

Torba na kółkach – przydatna, gdy dziecko codziennie dźwiga ciężki plecak. Jej wadą jest z pewnością ciężar – dotyczy to sytuacji, gdy uczeń jest zmuszony nieść torbę na plecach (np. ze względu na deszcz czy śnieg), lub dużo przemieszczać się  nią np. po szkolnych schodach.

Torba na ramię – zdecydowanie nie jest to dobre rozwiązanie dla dziecka, w znacznej mierze przyczynia się do powstawania wad kręgosłupa.

Ważne zatem, by nie wybierać dla dziecka torby noszonej przez dziecko na jedno ramię, bo taki wybór choć może być modny, przyniesie w  przyszłości fatalne konsekwencje. – Ortopedzi mówią „nie” torbom na ramię, takie rozwiązanie jest nieakceptowane dla rozwijającego się dziecka, powoduje boczne skrzywienie kręgosłupa – mówi dr Mikusek. – Najwygodniejszy dla dziecka jest sztywny tornister,  walczmy o zmniejszenie ilości noszonych książek bo niestety, jako ojciec wiem, że przy obecnej liczbie podręczników najlepszym rozwiązaniem jest torba na kółkach – dodaje ortopeda traumatolog.