Enelsport » Porady medyczne » Heparyna i jej działanie. Stosowanie substancji i przeciwwskazania do jej przyjmowania
 
Heparyna to popularny i powszechnie stosowany lek przeciwzakrzepowy, dostępny na receptę, który jest niezbędny w leczeniu niektórych chorób. Jednocześnie to substancja obecna w organizmie każdego z nas, biorąca udział w procesach umożliwiających nam prawidłowe funkcjonowanie. Dowiedz się, czym dokładnie jest i jak działa heparyna, kiedy jej przyjmowanie w postaci leków jest niezbędne i na co należy szczególnie uważać w związku z przyjmowaniem leków przeciwkrzepliwych.

Heparyna i heparyna drobnocząsteczkowa – czym są te substancje?

Heparyna to związek chemiczny, który jest wytwarzany w naszym organizmie przez tzw. komórki tuczne. Znajdują się one m.in. w sercu, wątrobie czy płucach. Cząsteczki heparyny zapobiegają krzepnięciu krwi, dzięki czemu nie zastyga w naczyniach krwionośnych organizmu, co jest istotne zwłaszcza na etapie przekształcania protrombiny w trombinę. Ponieważ heparyna wykazuje działanie przeciwzakrzepowe, jest wykorzystywana na szeroką skalę w medycynie. Heparyna to lek, który zapobiega m.in. powstawaniu niebezpiecznych zakrzepów.

Heparyna to często składnik leków dożylnych aplikowanych podskórnie w formie zastrzyków. Ma zazwyczaj formę drobnocząsteczkową, dzięki czemu jest lepiej biodostępna. Oznacza to, że drobnocząsteczkowa heparyna jest lekiem, który w organizmie człowieka wyróżnia się wyższą skutecznością. Przy podaniu dożylnym, w porównaniu do innych form, takich jak tabletki czy aerozol, do organizmu dostaje się najwięcej, bo aż 90% substancji. 

Heparyna i jej działanie – wskazania i zastosowanie w lecznictwie

Heparyna hamuje krzepnięcie krwi. Jest więc substancją, stosowaną w takich przypadkach, jak zapobieganie zakrzepicy i żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej, a także w trakcie jej leczenia. To również niezbędny lek stosowany w zatorowości płucnej i tętniczych powikłaniach zatorowo-zakrzepowych. Heparyna zapobiega też nawykowym poronieniom u kobiet, zwłaszcza jeśli występują u nich przeciwciała antyfosfolipidowe. 

Heparyna to substancja będąca składnikiem wielu preparatów przeciwzakrzepowych, podawanych również osobom po operacjach kończyn dolnych. Ten związek wykorzystuje się także w profilaktyce zapalenia żył- tłumaczy dr n. med. Jan Szneider, specjalista ortopedii i traumatologii konsultujący w klinice enel-sport.

Przeciwwskazania do stosowania heparyny i leków z heparyną w składzie

Przeciwwskazaniem do stosowania heparyny jest nadwrażliwość na tę substancję, występowanie u danej osoby skazy krwotocznej, a także chorób przewodu pokarmowego, takich jak choroba wrzodowa dwunastnicy i żołądka, wrzodziejące zapalenie jelit czy nowotwór. Heparyna pod żadną postacią nie powinna być podawana osobom, u których zostało stwierdzone objawowe nadciśnienie wtórne lub rozwarstwiający tętniak aorty. W przypadku, gdy heparyna jest przyjmowana przez dłuższy czas, należy okresowo badać poziom płytek krwi. 

Szczególną uwagę należy zachować podczas dawkowania heparyny u osób cierpiących na retinopatię, ciężką niewydolność nerek oraz wątroby, padaczkę i ostre zapalenie trzustki. W przypadku kobiet w ciąży zażywanie heparyny należy skonsultować z lekarzem.

Preparaty z heparyną a działania niepożądane i skutki uboczne

Stosowanie heparyny, jak każdego leku, może wywołać skutki uboczne i działania niepożądane. Najczęściej w wyniku stosowania heparyny w postaci żeli, aerozoli, tabletek, jak również innych form mogą pojawić się różnego rodzaju reakcje alergiczne skórne, takie jak pokrzywka, rumień czy świąd. Dalsze stosowanie heparyny powodującej alergię może nasilać jej działanie i w efekcie doprowadzić nawet do martwicy skóry. W przypadku wystąpienia alergii należy więc skonsultować się z lekarzem. 

Przy stosowaniu heparyny w postaci dożylnej, możliwie skutki niepożądane to najczęściej krwawienia, małopłytkowość lub martwica skóry w okolicy iniekcji. Długie leczenie z udziałem heparyny zwiększa też ryzyko wystąpienia osteoporozy.

Konsultacja merytoryczna: dr n. med. Jan Szneider– specjalista ortopedii i traumatologii w klinice enel-sport.

Źródła:

• Marcinkowska, Elżbieta, and Jacek Manitius. „Heparyny drobnocząsteczkowe i martwicze zmiany skórne.” Choroby Serca i Naczyń 2.2 (2005): 93-97.
• Dobrowolski, Piotr, Przemysław Kosiński, and Krzysztof J. Filipiak. „Leki przeciwkrzepliwe w chorobach serca i naczyń-stan obecny i perspektywy.” Choroby Serca i Naczyń 4.3 (2007): 130-136.