Przyczyny, objawy i leczenie wiotkości stawów

Wiotkość stawów – zwana profesjonalnie nadmierną ruchomością stawów lub hipermobilnością stawów – to stan, w którym ruchomość stawów pacjenta jest znacznie ponad przyjęte normy. Nie jest ona raczej traktowana jako oddzielna choroba, ale jako objaw towarzyszącym różnym schorzeniom, m.in. genetycznym.

Z tekstu dowiesz się:

• co to jest wiotkość stawów i jakie są jej przyczyny,
• jak objawia się wiotkość stawów,
• czy wiotkie stawy można w jakiś sposób leczyć,
• czy można wspomóc leczenie wiotkich stawów dietą.

Wiotkość stawów (hipermobilność stawów, nadmierna ruchomość stawowa) to zwiększenie ruchomości stawów ponad przyjęte normy. Jej występowanie jest zależne m.in. od rasy, pochodzenia etnicznego, ale również płci czy wieku. Wiotkie stawy częściej diagnozuje się u dzieci niż u dorosłych, więcej przypadków notuje się wśród kobiet niż wśród mężczyzn. Wiotkość wielostawowa częściej występuje w populacji afrykańskiej i azjatyckiej, rzadziej – w krajach Europy.

Wiotkość stawów – choroba genetyczna?

Według wielu badaczy, wiotkość stawów nie powinna być rozpatrywana jako oddzielna choroba, ale objaw towarzyszący różnym schorzeniom, np. zespołowi Downa, wrodzonej łamliwości kości, zespołowi Marfana czy łagodnemu zespołowi hipermobilności stawów. Bezpośrednią przyczyną anatomiczną wiotkości stawów są zaburzenia w produkcji, budowie i funkcjonowaniu tkanki łącznej.

Wiotkość stawów – objawy

Wiotkość stawów czasami dotyczy tylko jednego stawu, u niektórych pacjentów spotykana jest wiotkość wielostawowa, w której zwiększenie ruchomości obejmuje kilka stawów. Do jej głównych objawów, obok ponadnormatywnej ruchomości stawów, zalicza się:

• przewlekły ból stawów,
• bóle pleców,
• zwichnięcia stawów,
• uszkodzenia tkanek,
• wyraźnie cieńsza skóra pokrywająca stawy.

Najczęściej wiotkość stawów dotyczy stawów kolanowych i skokowych, najpewniej z powodu ich dużych obciążeń podczas chodzenia i stania. Mogą towarzyszyć mu obrzęki, wyraźna koślawość kolan, bóle mogą zaostrzać się w trakcie aktywności fizycznej i w nocy, wybudzając pacjenta ze snu.

Objawem wiotkości stawów może być także płaskostopie, skrzywienie kręgosłupa i powiększona lordoza odcinka lędźwiowego kręgosłupa.

Wiotkie stawy – jak leczyć?

Wiotkość stawów można leczyć jedynie objawowo, a więc ograniczać nadmierną mobilność tkanek, usztywniać ich strukturę oraz stabilizować stawy, głównie poprzez wzmacnianie otaczających je mięśni.

Zastosowanie w leczeniu wiotkości stawów znajduje więc głównie odpowiednia rehabilitacja, przy czym dobór ćwiczeń i zabiegów musi być bardzo dobrze przemyślany. Całkowicie zabroniony jest stretching stawowy, dużą ostrożność należy zachować w przypadku ćwiczeń ogólnie rozciągających. Poleca się natomiast m.in. ćwiczenia stabilizujące stawy, metody PNF, ćwiczenia z taśmami oraz niektóre zabiegi manualne.

Pacjentom z wiotkością stawów zaleca się pływanie – w środowisku wodnym dochodzi do odciążenia stawów, które pozwala łagodzić dolegliwości bólowe. Na wzmocnienie mięśni i stawów dobra jest jazda na rowerze, także stacjonarnym. Stosowana fizjoterapia w ortopedii może obejmować leczenie prądem TENS, masaże oraz zajęcia relaksacyjne.

Wiotkość stawów – dieta

W przypadku osób z wiotkością stawów duże znaczenie ma dieta. Z jednej strony, organizmowi należy dostarczać odpowiednie ilości witamin C, D i E, a także cynku i selenu. Są to substancje, które są niezbędne m.in. do produkcji kolagenu, będącego głównym budulcem chrząstki stawowej. Z kolei magnez warunkuje prawidłowe funkcjonowanie układu mięśniowego. Dieta pacjenta z wiotkością stawów powinna być jednocześnie dobrze zbilansowana pod względem kaloryczności. Każdy nadprogramowy kilogram jest bowiem dla stawów dużym obciążeniem.