Rehabilitacja w wodzie. Na czym polega wyjątkowość metody Halliwick?

Metoda Halliwick to rodzaj terapii prowadzonej w wodzie, która może być stosowana jako rodzaj rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych czy dzieci z zaburzeniami neurologicznymi, metoda nauki pływania, ale również metoda mająca pozytywny wpływ na rozwój psychiczny, fizyczny oraz społeczny. Koncepcja Halliwick opiera się na osiąganiu przez pacjenta kolejnych stopni z 10-punktowego programu, które służą rozwijaniu określonych umiejętności.

Z tekstu dowiesz się:

• na czym polega metoda Halliwick,
• w jakich sytuacjach stosowana jest rehabilitacja w wodzie metodą Halliwick,
• jakie kroki obejmuje metoda Halliwick.

Nazwa metody Halliwick pochodzi od nazwy angielskiej szkoły dla dziewcząt – The Halliwick School for Girls. To właśnie tam wychowania fizycznego nauczał James McMilan, który od 1949 r. opracowywał metodę nauczania pływania dla osób niepełnosprawnych. Wykorzystując zasady mechaniki ciała, hydrostatyki oraz hydrodynamiki opracował metodę, która miała umożliwić osobom niepełnosprawnym uzyskanie kontroli ruchu oraz stabilności w wodzie.

Dość szybko zauważono, że koncepcja Halliwick pozytywnie wpływa na kontrolę oddechu pacjenta, pozwala stabilizować tułów oraz wzmacniać mięśnie odpowiedzialne m.in. za utrzymywanie głowy. Wkrótce więc jej zastosowanie wykroczyło poza naukę pływania dla niepełnosprawnych.

Metoda Halliwick – ćwiczenia o szerokim zastosowaniu

Jak już wspomniano, koncepcja Halliwick jest obecnie wykorzystywana nie tylko jako metoda nauki pływania zarówno dla osób niepełnosprawnych, jak i zdrowych. Stosuje się ją także jako formę rehabilitacji osób między innymi z:

• dziecięcym porażeniem mózgowym,
• przepukliną oponowo-rdzeniową,
• chorobami dystroficznymi,
• zespołem Downa,
• zaburzeniami neurologicznymi u dzieci,
• autyzmem,
• ADHD,
• trudnościami w nauce i zachowaniu,
• upośledzeniem umysłowym,
• uszkodzeniami rdzenia kręgowego.

Rehabilitacja w wodzie metodą Halliwick może być z powodzeniem stosowana zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.

Halliwick – metoda rehabilitacji, a nie współzawodnictwo!

Głównym założeniem metody Halliwick jest skupienie się na aspektach technicznych i fizycznych nauki pływania w połączeniu z działaniami społecznymi i psychologicznymi, ale bez jakiejkolwiek formy współzawodnictwa.

Osobę rehabilitowaną określa się mianem pływaka – towarzyszy jej partner, czyli instruktor, którym może być zarówno terapeuta, jak i odpowiednio wyszkolony rodzic czy inna bliska osoba. Jej głównym zadaniem jest asekurowanie pływaka, wspieranie go oraz zapewnianie mu poczucia bezpieczeństwa. Zajęcia odbywają się w 5-, 6-osobowych grupach, a instruktor bierze w nich udział do momentu uzyskania przez pływaka pełnej samodzielności i niezależności.

Koncepcja Halliwicka ma na celu nauczenie pływaka wszystkich możliwych rotacji ciała w wodzie – zapoczątkowywania ich, zatrzymywania w dowolnym momencie, wykorzystywania siły wyporu oraz siły poruszania się. Wszystko to ma doprowadzić to opanowania przez pływaka tzw. pozycji bezpiecznego oddychania, uzyskania w wodzie poczucia bezpieczeństwa oraz nauki kontroli ruchów.

Cały proces przebiega powoli, w tempie dostosowanym do postępów osiąganych przez pływaka. Podczas zajęć nigdy nie używa się pomocy wypornościowych, które z jednej strony mogą dawać fałszywe poczucie bezpieczeństwa, a z drugiej – przy nieprawidłowym użyciu – zatrzymać osobę rehabilitowaną pod wodą.

Metoda Halliwicka w 10 krokach

Koncepcja Halliwick opiera się na stopniowym osiąganiu przez pacjenta kolejnych stopni z 10-punktowego programu, które służą rozwijaniu określonych umiejętności:

1. przystosowanie psychiczne,
2. niezależność,
3. kontrola rotacji poprzecznej,
4. kontrola rotacji czołowej,
5. kontrola rotacji wzdłużnej,
6. kontrola rotacji łączonych,
7. wypór,
8. równowaga w bezruchu,
9. ślizg z turbulencjami,
10. proste przemieszczanie się i podstawowy styl pływacki.

Pierwsze dwa punkty programu – czyli przystosowanie psychiczne i niezależność – składają się na fazę I metody Halliwick. Na tym etapie pływak ma się przyzwyczaić do środowiska wodnego. Na początku wszelkie aktywności odbywają się w pozycjach stojących, a dopiero z czasem – w pozycji horyzontalnej, przy czym w jej osiąganiu pomaga najpierw instruktor. Niezależność osiągana jest wtedy, gdy pływak jest w stanie przyjąć pozycję horyzontalną samodzielnie, a przebywanie w wodzie nie stresuje go (ma swobodę oddychania, jest rozluźniony, ma otwarte oczy).

Punkty od trzeciego do ósmego programu to faza II koncepcji Halliwick, czyli tzw. równowaga. Na tym etapie pływak uczy się utrzymywania pozycji w wodzie oraz jej zmiany we w pełni kontrolowany sposób, m.in. poprzez obrót dookoła osi poprzecznej ciała w przód lub w tył, ruch wokół osi przednio‑tylnej oraz ruch ciała wokół osi kręgosłupa. W tej fazie pływak uczy się również zanurzania się w wodzie i otwierania oczu pod nią.

Punkt dziewiąty i dziesiąty to faza III – poruszanie się w wodzie. Na tym etapie pływak uczy się samodzielnego poruszania się w wodzie – najpierw dzięki pracy rąk blisko ciała, a później poprzez naprzemienne przenoszenie rąk ponad głową.

Zgodnie z filozofią Halliwick czas spędzany w wodzie ma być dla uczestnika przyjemny, każde osiągnięcie jest odpowiednio doceniane, ale nie ma przymusu robienia czegokolwiek więcej. Wszyscy uczestnicy zajęć zwracają się do siebie po imieniu, co powoduje eliminację barier psychologicznych i pozwala na wspólne przeżywanie emocji.