Uszkodzenia stawów kolanowych, a szczególnie więzadła krzyżowego przedniego (ACL), należą do jednych z najczęstszych kontuzji, jakie przytrafiają się osobom uprawiającym tzw. sporty skrętne, czyli m.in. piłkę nożną, siatkówkę czy tenis. Dotychczas najpopularniejszym zabiegiem w takich przypadkach była rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego. Od niedawna w Polsce są przeprowadzane pierwsze zabiegi nowatorskiej naprawy ACL z wykorzystaniem innowacyjnej metody Internal Bracing, która umożliwia częściowe lub całkowite zachowanie więzadła pacjenta.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są objawy uszkodzenia więzadła,
• w jaki sposób można zrekonstruować więzadło krzyżowe przednie,
• czym jest rekonstrukcja ACL.

Objawy urazu więzadła krzyżowego przedniego

Więzadło krzyżowe przednie, określanego skrótem ACL (anterior cruciate ligament), jest narażone na rozmaite urazy i kontuzje. Wśród objawów wskazujących na jego uszkodzenie wyróżnia się:

• silny ból w trakcie urazu,
• tendencja kolana do uciekania,
• uczucie niestabilności kolana,
• obrzęk,
• krew w płynie stawowym.

Więzadło krzyżowe – dlaczego trzeba leczyć jego urazy?

Całkowite zerwanie więzadła powoduje, że nie jest możliwa samoistna regeneracja włókien, a co za tym idzie – niezbędna staje się interwencja lekarska. Długotrwała niestabilność prowadzi do powolnej degeneracji stawu kolanowego i rozwoju zmian zwyrodnieniowych, które oznaczają utratę ruchomości stawu i dolegliwości bólowe w przyszłości.

– W przypadku wystąpienia zmian zwyrodnieniowych jedyną możliwością leczenia przywracającą sprawność stawu i uwalniającą pacjenta od bólu jest przeprowadzenie rozległego zabiegu endoprotezoplastyki stawu kolanowego. Z tego powodu tak ważne jest leczenie niestabilności stawu kolanowego, i tym samym zapobieganie ewentualnemu rozwojowi zmian zwyrodnieniowych w przyszłości – mówi dr Rafał Mikusek, specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu w szpitalu enel-med.

Rekonstrukcja ACL – na czym polega?

Zabieg rekonstrukcji kolana polega na pobraniu ścięgna kolana z innego miejsca nogi, a następnie – po odpowiednim przygotowaniu – wszczepieniu go w staw kolanowy, tak aby zastąpiło uszkodzone więzadło krzyżowe przednie. Zazwyczaj są pobierane ścięgna mięśni kulszowo goleniowych, znajdujące się na wewnętrznej części uda lub więzadło właściwe rzepki znajdujące się z przodu kolana.

– Każdy taki zabieg wiąże się jednak z ryzykiem niewygojenia się przeszczepu, jego wydłużenia lub ponownego zerwania. Oznacza to, że w przypadku niektórych pacjentów, u których przeprowadzono zabieg, może dojść do nawrotów dolegliwości, wymagających ponownej interwencji operacyjnej. Ponadto u niektórych pacjentów występują bóle w miejscu pobrania ścięgna używanego do przeszczepu – wskazuje dr Rafał Mikusek ze szpitala enel-med.

Innowacyjna rekonstrukcja ACL w szpitalu enel-med

Od kilku miesięcy w Polsce, w tym m.in. w szpitalu enel-med w Warszawie, jest wykorzystywana innowacyjna metoda rekonstrukcji ACL, opracowana przez dr. Gregory’ego S. DiFelice’a z Nowego Yorku i dr. Gordona Mackay’a ze Szkocji. W szpitalu enel-med zabieg wykonuje dr Rafał Mikusek. Dzięki wykorzystaniu metody Internal Bracing w rekonstrukcji ACL pacjent zachowuje całościowo lub częściowo swoje własne więzadło krzyżowe.

Zabieg operacyjny polega na podszyciu uszkodzonego więzadła do miejsca jego przyczepu na kości udowej oraz wzmocnieniu go syntetyczną taśmą, która zastępuje więzadło do momentu jego wygojenia. – Można to porównać do wewnętrznego gipsu podpierającego więzadło – opisuje dr Mikusek ze szpitala enel-med. – W części przypadków urwany jest jeden z dwóch pęczków tworzących więzadło krzyżowe przednie. W tych przypadkach rekonstruuje się uszkodzony fragment więzadła. W niektórych kolanach konieczne jest podszycie jednego z pęczków i rekonstrukcja drugiego. Tworzy się w ten sposób naturalny egzoszkielet, pozostawiając jak największą część naturalnego więzadła – dodaje dr Mikusek.

Na czym polega rekonstrukcja ACL?

Rekonstrukcja ACL metodą Internal Bracing wiąże się z mniejszym ryzykiem powikłań i zdecydowanie szybszym powrotem do normalnej aktywności w porównaniu do tradycyjnej rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego. Co istotne, rehabilitację ortopedyczną można rozpocząć bardzo szybko po zabiegu i przebiega ona zdecydowanie sprawniej w porównaniu do innych metod leczenia. Sposób przeprowadzenia zabiegu powoduje, że pacjenci, którzy trafiają na rehabilitację, nie mają problemów z nadmiernym obrzękiem czy też z ilością płynu w stawie. Zazwyczaj nie ma też większych ograniczeń ruchowych. – Dzięki temu dużo szybciej możemy zacząć terapię o charakterze siłowym, koordynacyjnym i stabilizacyjnym, a w konsekwencji pacjenci zdecydowanie szybciej wracają do całkowitej sprawności – mówi mgr Adam Bronikowski, fizjoterapeuta w klinice ortopedii i rehabilitacji enel-sport.

Zabieg metodą Internal Bracing można porównać do zwykłej artroskopii, a jego korzyści to m.in. brak dolegliwości związanych z pobieraniem przeszczepu, mniejsza ingerencja w staw kolanowy, a także zachowanie własnego więzadła i występujących w nim receptorów czucia głębokiego oraz zachowanie naturalnej stabilizacji stawu kolanowego. – Należy podkreślić, że niestety nie każdy pacjent będzie mógł poddać się temu zabiegowi. Niezbędnym warunkiem jest przeprowadzenie zabiegu nie później niż 4 do 6 tygodni po urazie. Czasem, gdy fragment więzadła jest dobrze zachowany, ten okres może być dłuższy. Dodatkowo, uszkodzenie powinno być zlokalizowane w miejscu, gdzie więzadło krzyżowe przednie przyczepia się do kości udowej. Nie mam jednak wątpliwość, że metodę Internal Bracing można śmiało nazwać „rekonstrukcją szytą na miarę”, której efekty są więcej niż zadowalające – podkreśla dr Mikusek.

Zapoznaj się z filmem przedstawiającym zabieg rekonstrukcji ACL metodą Internal Bracing z uwzględnieniem samego zabiegu oraz procesu rehabilitacji.