Fibromialgia: kiedy wszystko boli bez przyczyny

Fibromialgia to choroba zaliczana do grona schorzeń reumatologicznych, która objawia się występowaniem przewlekłych bólów mięśniowo-stawowych oraz bolesnością tzw. punktów uciskowych. Mimo wielu koncepcji oraz teorii przyczyny rozwoju fibromialgii wciąż nie zostały jednoznacznie ustalone. Jej leczenie wymaga natomiast współpracy różnych specjalistów: reumatologów, fizjoterapeutów, psychologów oraz psychiatrów.

Z tekstu dowiesz się:

• co to jest fibromialgia,
• jakie są jej objawy,
• jak leczyć fibromialgię,
• jak wygląda życie z fibromialgią.

Fibromialgia jest klasyfikowana jako schorzenie reumatologiczne z grupy chorób reumatologicznych tkanek miękkich. Określa się ją również mianem zespołu bólowego, a to ze względu na fakt, że jej głównym objawem jest ból – uogólniony, pojawiający się bez konkretnej przyczyny ból mięśni, stawów oraz bolesność tzw. punktów uciskowych. Dolegliwościom bólowym często towarzyszą różnego rodzaju zaburzenia funkcjonalne i behawioralne, takie jak zaburzenia snu, uczucie permanentnego zmęczenia oraz nietolerancja wysiłku fizycznego.

Fibromialgia jest chorobą, która częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn, w większości przypadków jej objawy uwidaczniają się między 30. a 50. rokiem życia, choć tak naprawdę mogą się pojawić w każdym wieku. Ze względu na trudności diagnostyczne statystyki dotyczące występowania fibromialgii nie są pełne – szacuje się, że w Europie choroba dotyczy 2,2-3,7% dorosłej populacji, a w Stanach Zjednoczonych – około 2-5%.

Fibromialgia – co to za choroba? Teorie rozwoju fibromialgii

Mimo różnych koncepcji i teorii jak dotąd nie udało się jednoznacznie określić przyczyn rozwoju fibromialgii. Naukowcy przypuszczają, że wpływ na wystąpienie choroby mogą mieć czynniki genetyczne (mutacje w obrębie genu COMT) lub nadmierna pobudliwość struktur w mózgu i rdzeniu kręgowym odpowiedzialnych za odczuwanie bólu. Teorii tych nie udało się jednak ostatecznie potwierdzić.

Wyróżniono również wiele czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na fibromialgię. Zalicza się do nich:

• zdiagnozowane inne choroby reumatologiczne,
• przebyte rozległe urazy mechaniczne,
• przewlekłe zakażenia bakteryjne, wirusowe lub grzybicze,
• obecność zaburzeń psychicznych,
• zaburzenia w pracy układu immunologicznego.

Fibromialgia – objawy

Głównym objawem fibromialgii jest przewlekły, uogólniony ból odczuwany przez pacjenta przez co najmniej 3 miesiące, określany jako ból całego ciała. Może on mieć różne nasilenie i rozmaitą lokalizację – najczęściej jest to ból kręgosłupa, barków, bioder i kolan, połączony z ich obrzękiem oraz ograniczeniem ruchomości. Dolegliwości są odczuwalne zwłaszcza rano oraz podczas wykonywania jednostajnych czynności.

Oprócz bólu do objawów fibromialgii zalicza się:

• zaburzenia snu,
• zaburzenia nastroju,
• zaburzenia lękowe,
• objawy zespołu jelita nadwrażliwego,
• nadwrażliwość pęcherza moczowego,
• duszności,
• nieregularną pracę serca,
• drętwienie, mrowienie, uczucie chłodu rąk i stóp,
• bóle głowy,
• u kobiet bolesne miesiączki.

Fibromialgia – leczenie

Główne kryteria rozpoznania fibromialgii stanowi stwierdzenie u pacjenta uogólnionego bólu trwającego co najmniej trzy miesiące oraz obecność co najmniej 11 z 18 punktów uciskowych zdefiniowanych przez American College of Rheumatology. Badania dodatkowe – zarówno laboratoryjne, jak i obrazowe – wykonuje się w ramach diagnostyki różnicowej, gdyż u pacjentów z fibromialgią nie stwierdza się znaczących odchyleń w tym zakresie.

Leczenie fibromialgii może obejmować:

• farmakoterapię – czyli przyjmowanie leków mających na celu redukcję dolegliwości bólowych, poprawę nastroju oraz polepszenie jakości snu (najczęściej stosowane są pregabalina, milnacipran, amitryptylina oraz duloksetyna),
• rehabilitację – również ukierunkowaną na łagodzenie bólu, poprawę nastroju oraz usprawnienie przewodnictwa nerwowo-mięśniowego; może ona obejmować m.in. łagodną terapię manualną, ćwiczenia ogólnousprawniające oraz krioterapię,
• psychoterapię – szczególnie polecana jest prowadzona przez specjalistów terapia poznawczo-behawioralna, która pozwala m.in. na naukę odpowiedniego rytmu pracy i odpoczynku, a także codziennego funkcjonowania z chorobą,
• metody medycyny alternatywnej – takie jak joga oraz akupunktura, które również pomagają łagodzić objawy choroby oraz usprawniać normalne funkcjonowanie.

Życie z fibromialgią – na co trzeba się przygotować?

Fibromialgia jest chorobą, która niestety niesie ze sobą duże ryzyko kosztów społecznych. Wśród pacjentów z fibromialgią zanotowano zwiększoną liczbę przypadków depresji oraz prób samobójczych. Wykazano również związki między występowaniem fibromialgii a wyższym ryzykiem ograniczenia sprawności emocjonalnej i fizycznej, chorobami sercowo-naczyniowymi, a nawet zwiększonym ryzykiem zgonu, m.in. z powodu raka.